بمب هسته ای ایران، یعنی ثبات بیشتر خاورمیانه
تقریظ «برند دبوزمن» بر مقاله جدید «کنث والتز
ترجمه: علی قنادی
غرب بیش از حد درباره چشم انداز هسته ای شدن ایران نگران است. اگر ایران بمب – هسته ای – به دست بیاورد، خاورمیانه احتمالا منطقه باثبات تری خواهد شد. این را کنث والتز اندیشمند کهنه کار، طی مقاله ای در یکی از مجلات بسیار پرنفوذ آمریکا می گوید.مجله فارین افرز، ارگان داخلی شورای روابط خارجی و اتاق فکر مستقر در نیویورک، این مقاله را با عنوان « چرا ایران باید به بمب دست پیدا کند؟» و با زیر عنوان « توازن هسته ای یعنی ثبات» منتشر کرده است. نویسنده این مقاله، محقق ارشد موسسه مطالعات جنگ و صلح سالتزمن است. مقاله او با یک دور دیگر از مذاکرات ناموفق بین ایران و گروه موسوم به 1+5 منتشر شده همزمان شد. این کشورها تاکید دارند که دولت مستقر در تهران باید برای اثبات اینکه برنامه هسته ای آن صلح امیز است، اقدامات بیشتری انجام دهد .گفت و گوهای هفته قبل هیچ نشانه ای از مصالحه پیش رو نگذاشت. تحریم های جدید ایالات متحده و اروپا از جمله توقیف واردات نفت ایران هم، از ماه بعد اجرایی می شود. درباره اینکه آیا این تحریم ها در مقایسه با تحریم های قبلی بیشتر باعث خواهد شد که ایران در مقابل مطالبات غرب سر خم کند یانه، آشکارا جای شک و شبهه وجود دارد. خوب پس از این به بعد ،باید چکار کرد؟والتز می نویسد:« بیشتر مفسران و تصمیم سازان امریکایی و اسراییلی هشدار می دهند که یک ایران مسلح به سلاح اتمی بدترین نتیجه احتمالی بن بست فعلی است ولی در واقع این مساله، بهترین نتیجه ممکن است، بهترین نتیجه ای که احتمالا ثبات را در خاورمیانه برقرار می کند.»او هشدارهای ایالات متحده و اسراییل را رد می کند که می گویند یک ایران هسته ای چشم اندازدهشتناک منحصر به فردی به وجود می آورد:« چنین لحنی مختص قدرت های بزرگ است که به لحاظ تاریخی هروقت که یک کشور دیگر شروع به توسعه سلاح هسته ای مخصوص به خودش کرده، عصبانی می شوند.با همه اینها، تا به حال هر دفعه که یک کشور دیگر توانسته راه خودش را به جمع کلوپ هسته ای باز کند، سایر اعضای کلوپ .... تصمیم گرفته اند در کنار او زندگی کنند.»
از این گذشته، " دولت های هسته ای جدید با کمتر کردن عدم توازن نظامی موجود، عموما ثبات منطقه ای و بین المللی را بیشتر کرده اند، نه کمتر.» یکی از موارد قابل اشاره چین است که بعد از تبدیل شدن به قدرت هسته ای در سال 1964، رفتارهای خصمانه کمتری نشان داد. یا اینکه پاکستان و هند که – بعد از هسته ای شدن- پیمانی را باهم امضا کردند ومتعهد شدند به تاسیسات هسته ای یکدیگر حمله نکرده و از آن به بعد، باهم در صلح بوده اند.طبق این دیدگاه، سلاح های هسته ای اعلام نشده اسراییل باعث نوعی عدم تعادل قدرت در خارمیانه شده که "در بلند مدت پایدار نخواهد ماند. چیزی که در مورد اسراییل تعجب برانگیز است اینکه مدتی طولانی طول خواهد کشید که یک قدرت متعادل کننده ظهور کند.»اگر ایران در نهایت هسته ای شود، طبق این دیدگاه، اسراییل و ایران در مقابل هم بازدارندگی ایجاد خواهند کرد. این یعنی همان کاری که قدرت های هسته ای دیگر مثل آمریکا و شوروی با هند و پاکستان انجام دادند. از سال 1945 که ایالات متحده بمب های هسته ای خودش را بر سر ژاپن فروریخت، هیچ کشور دارای سلاح هسته ای از آنها استفاده نکرده است.
ایران هسته ای اجتناب ناپذیر؟
پیدا کردن مقام های مسئولی که در واشنگتن معتقدند یک ایران هسته ای اجتناب ناپذیر است، سخت نیست، ولی آنها از گفتن چنین حرفی اجتناب می کنند، چونکه پرزیدنت اوباما مکررا اعلام کرده که بمب هسته ای ایران غیر قابل قبول است و «مهار» یک ایران هسته ای یک گزینه در کنار سایر گزینه ها نیست.
هرچند اغلب اوقات دیدگاه های کسانی مثل والتز در امریکا روی آنتن نمی رود، کارشناسان داخل و بیرون دولت همواره در باره این موضوع گمانه زنی کرده اند که « در روز بعد از »- هسته ای شدن ایران- چه اتفاقی خواهد افتاد. معنای« روز بعد» می تواند رسیدن ایران به وضعیت "فرار" هسته ای، یعنی توان ساختن بمب در مدتی کم باشد یا اینکه به معنای بعد از تست بمب هسته ای باشد.
همه اینها بر اساس این فرض ثابت نشده است که حاکمان دین سالار ایران تصمیم به ساخت سلاح هسته ای گرفته اند، در حالی که آژانس های اطلاعاتی آمریکا قبول دارند که در این باره چیزی نمی دانند.
در یکی از شبیه سازی های اخیر که موسسه مطالعات امنیت ملی اسراییل آن را انجام داده، این سناریوی پیاده شده است: بعد از اخراج بازرسان آژانس و یک مجموعه مانورهای تحریک کننده دریایی و هوایی سپاه در مقابل ناوگان پنجم آمریکا، ایران در ژانویه 2013 یک آزمایش هسته ای زیرزمینی انجام می دهد . یول گوزانسکی و یوناتان لرنر، نویسندگان گزارش این شبیه سازی می گویند:« بنابرارزیابی ما، احتمال حمله به ایران بعد از اینکه ایران توانایی سلاح هسته ای به دست بیاورد، به طور چشمگیری کمتر می شود ولی به طور کلی از بین نخواهد رفت.»
این شبیه سازی به فرضیه والتز که می گوید اسراییل و ایران در مقابل همدیگر بازدارندگی ایجاد می کنند، نزدیک است. اینکه آیا این مساله ثبات را برای خاورمیانه اساسا ناپایدار به ارمغان خواهد آورد یا نه، مساله دیگری است.
منبع رویترز
